Danny’ s strip over zingeving

De zinnige kanten van zingeving

Het woord ‘zingeving’ kan van meerdere kanten bekeken worden. Het heeft in de eerste plaats te maken met het toekennen van waarde aan de dingen die we doen in het leven. Daar heeft de mens behoefte aan. Mensen zoeken al zolang er mensen zijn naar betekenis, doel en nut van het leven. Dat zoeken brengt mensen samen. In de tweede plaats wordt zingeving vaak in verband gebracht met godsdiensten en levensovertuigingen. Mensen vormen groepen die een verwantschap met elkaar hebben. Binnen de eigen groep delen mensen met elkaar ongeveer dezelfde opvatting over ‘de zin van het bestaan’. De groep houdt zich over het algemeen aan dezelfde normen en waarden. En dat biedt weer veiligheid en structuur.

Andere manier van kijken

Een gebeurtenis als het krijgen van een psychiatrische aandoening, betekent een verandering in het leven die vaak een andere manier van kijken noodzakelijk maakt. Zeker als blijkt dat deze aandoening niet zomaar overgaat en min of meer blijvend is. Misschien blijkt dat er opvattingen of overtuigingen zijn die niet zo goed (meer) bij u passen. Of dat u twijfelt of die opvattingen wel kloppen. Dan wordt de zin van het bestaan niet gegeven, maar dan moet u zelf op zoek naar een (nieuwe) eigen invulling.

Kevin belicht zingeving

Kevin heeft zo’n 15 jaar geleden een psychose gehad. En daarna twee keer een moeilijke periode doorgemaakt. Die tweede moeilijke periode was afgelopen zomer: er gebeurde veel tegelijk en hij had veel stress. Zijn baan en beginnende relatie raakte hij kwijt. Hij had even rust nodig, maar realiseerde zich tegelijkertijd dat hij niet te lang stil moest blijven staan bij wat hem was overkomen. Hij ging zo snel mogelijk weer dingen ondernemen. Hij plande afspraken met anderen en ging geleidelijk aan weer nieuwe dingen oppakken. Hierdoor merkte Kevin dat hij ook weer zin en energie kreeg.

Het beste van het leven maken
Kevin: “Zingeving, daar versta ik het volgende onder: zin hebben om dingen te doen en het beste van je leven zien te maken. Het gevoel hebben dat je nuttig bezig bent.”  Kevin ziet zichzelf niet als iemand met een ziekte, al heeft hij wel zo’n 15 jaar geleden een psychose gehad. Hij wil eigenlijk niet veel anders van het leven dan andere mensen: een goede en leuke baan, een leuke vriendin en op den duur huisje, boompje, beestje. Hij kan zich hier ook voor inzetten, ziekte hoeft hem hierbij niet in de weg te zitten.

Geestelijke verzorging bij Parnassia

In het kader van zingeving zijn er veel mensen die denken aan het geloof. Wist u dat Parnassia een heel team van geestelijk verzorgers heeft die u kan bijstaan?

De Multiculturele Geestelijke Verzorging (MGV) bestaat uit een team van zeven geestelijk verzorgers met een luisterend oor voor mensen, een open en professionele instelling en deskundigheid op het gebied van zingeving en levensoriëntatie.

Ondersteuning vanuit diverse religies

Corry van Straten is een van de pastores: “Vanuit diverse religies wordt de ondersteuning geboden: we hebben momenteel een imam, twee pastores, een christelijk geestelijk verzorger, een humanistisch geestelijk verzorger, een hindoe geestelijk verzorger en een rabbijn. Mocht er vraag zijn naar een ander soort geestelijke verzorging, bijvoorbeeld een boeddhist, dan doen we daar ons best voor om dat te vinden.”

“Wij kunnen ons afstemmen op de speciale behoeften van mensen die psychiatrische zorg nodig hebben. Voor u als patiënt zijn wij beschikbaar voor persoonlijke steun en gesprekken. We verzorgen religieuze vieringen voor Christenen met Pasen en Kerst. We verzorgen het islamitische Suikerfeest en af en toe Joodse feesten. We verzorgen  Hindoefeesten, zoals het Holifeest en Divali (lichtjesfeest). Naast individuele gesprekken, verzorgen wij ook groepsgesprekken op de afdelingen.”

Zingeving

“Zingeving is een begrip waar mensen al heel lang over nadenken en ook over zullen blijven nadenken. Mensen maken gebeurtenissen mee in hun leven en ervaren dat als positief of negatief. Bij positieve belevenissen ervaart men de zin van het leven. Negatieve belevenissen, moet men zien te verwerken en een plek weten te geven. Geestelijke Verzorging, met kennis van zingevingsmechanismen kan daarbij helpen”, vertelt Corry.

Zin geven of maken

Op een warme oktoberdag vertelt Mike, de echtgenoot van patiënt Eveline, welke associaties hij heeft bij het woord zingeving. Mike noemt direct de decembermaand, de feestdagen. Nadenken over de zin van het leven. Hij verbindt het begrip ook met eenzame mensen, die juist wanneer het jaar ten einde loopt de warmte van de groep opzoeken.

Geven van betekenis

Een ander woord voor zingeving is het geven van betekenis aan je leven. Wat zijn de waarden die voor Mike zijn leven betekenisvol maken? Als eerste benoemt hij zijn thuissituatie: “Dat het in mijn gezin goed loopt.” Om specifieker iets over de kinderen te zeggen: “Dat ze straks op een juiste manier het ouderlijk huis verlaten, op het goede pad uitvliegen.” Ook: “Dat het met mijn vrouw Eveline goed mag gaan.”

En wat vindt Mike voor hemzelf belangrijk? “Geluk hebben in je leven.” En daarmee bedoelt hij weer dat het goed gaat met zijn vrouw en zoons. Ook dat hij zijn ei kwijt kan op de computer, een grote passie. Zijn werk neemt ook een belangrijke plaats in, een bijna nog grotere dan zijn hobby’s. Mike houdt er bijvoorbeeld van om filmpjes te monteren. Wanneer hij hiermee bezig is, maar er komt iets langs van zijn werk, gaat dit laatste altijd voor en blijven de privé-opnames even liggen. Toch is dit geen grote opoffering omdat Mike zijn werk in de psychiatrie gewoon heel leuk vindt. Opvallend genoeg wordt de gezondheid niet genoemd. Veel mensen roepen vaak voor alles: als ik maar gezond ben! Maar dit is voor Mike niet zo’n issue.

Sociale kaart: vinden wat bij u past

Wanneer u weet wat er bij u in de buurt te doen is, dan maakt deze kennis het u makkelijk om te kiezen. Kiezen of u wel of niet aan een of meer van de activiteiten in uw omgeving mee zult doen. Dit heet kortgezegd: ‘kennis van de sociale kaart’.

De sociale kaart onder de loep

De sociale kaart is als het ware een groot overzicht bij wie, je waarvoor moet zijn. Een kaart waarop heel veel onderwerpen een plaats hebben. Hieronder volgt een greep uit de mogelijkheden:

·           geld: uitkering, huur- en zorgtoeslag, tegemoetkomingen

·           huisvesting: woningbouwvereniging, beschermd/begeleid wonen, centraal wonen, anti-kraak, noodopvang, nachtopvang, pension, kamerbewoning, studentenhuisvesting

·           dagbesteding en werk: dagbestedingsprojecten, centrum voor werk en inkomen, vrijwilligerscentrale, uitzendbureaus

·           sociale contacten: verenigingen, huiskamerprojecten, internetsites

·           vrije tijd: sportscholen, bibliotheken, muzieklessen, bioscoop, (goedkope) restaurants

·           diversen: inburgeringscursussen, gewichtsvermindering, juridische bijstand (wetswinkel), patiëntenverenigingen, familieverenigingen, geloofsgemeenschappen, bijbelvereniging, apotheken, thuiszorg, gespecialiseerde gezinszorg en wijkagent

Steunen en oriënteren

Sinds 2004 bestaat in Den Haag het Maatschappelijk Steunsysteem, oftewel MSS.

Het MSS is destijds ontstaan omdat er zoveel voorzieningen in de wijk waren, maar mensen het niet of moeilijk konden vinden. Nu in 2012 is het MSS actiever dan ooit.

De vraag van u staat centraal. Het gaat dan vooral om de vraag naar dagbesteding.

Dat kan van alles zijn: een hobby, een studie, vrijwilligers- of betaald werk. Ook

zoeken veel mensen een maatje.

Digitale sociale kaart

Steeds meer informatie is via internet beschikbaar. Via websites met overzichten of via zoekmachines zoals Google is relevante informatie te vinden voor uw sociale kaart.

Veel mensen denken dat met zoekmachines alles te vinden is op het internet. Maar zoekmachines zijn als ijsbergen: slechts een klein gedeelte is zichtbaar. Zoekmachines geven niet alle resultaten weer die voor u wel relevant zouden kunnen zijn. Het is dus verstandig om ook andere informatiebronnen te gebruiken om uw sociale kaart in uw eigen omgeving te onderzoeken. Maak bijvoorbeeld gebruik van de (wijk)krant, de openbare bibliotheek, mensen in uw omgeving en de hulpverlening. En gebruik die informatie in combinatie met het internet als informatiebron.

Bij het gebruik van internet als bron van informatie is het belangrijk rekening te houden met het volgende: Wat is betrouwbare informatie en wat niet? We geven een korte beschrijving van twee bronnen waarvan de redactie meent dat ze betrouwbare en relevante informatie voor uw sociale kaart bevatten.

De sociale ‘taart’

Wat de sociale kaart volgens de theorie is, leest u elders in deze nieuwsbrief. Maar wat weet men er in de praktijk van? We stellen Jaap de vraag: “Waar denk je aan bij ‘sociale kaart’?” Jaap: “Voor mij is de sociale kaart, dat wat iemand meekrijgt aan kennis van voorzieningen”. Jaap weet een lange lijst aan voorzieningen op te noemen bij hem in de buurt, wijk Bouwlust. Zowel gezondheidsvoorzieningen (huisarts, apotheek, Parnassia) als dagbestedings- en wijkcentra (REAKT, wijkcentrum Bouwlust, sporthal Loosduinen) komen voorbij. Ook kan hij moeiteloos een aantal kerken in de buurt noemen. Het praten over de sociale kaart roept herinneringen op. Jaap: “In het wijkcentrum volgde ik ooit een naaicursus om zelf knopen aan te leren naaien. Ik werd echter direct achter een naaimachine gezet zonder enige verdere uitleg. Na één keer dacht ik: wegwezen hier!”

Haags Maatschappelijk Steunsysteem is er voor u

Wat is het MSS Den Haag precies en wat kan zij voor u betekenen? Het Maatschappelijk Steunsysteem is een netwerk van personen en organisaties dat ondersteuning biedt aan kwetsbare mensen met psychische en/of psychiatrische problemen, zodat ze zo zelfstandig mogelijk kunnen leven en volwaardig aan de samenleving deelnemen.

Wij kunnen u helpen met bijvoorbeeld de volgende vragen of wensen:

• Ik wil een hobby oppakken.
• Ik zoek een maatje.
• Ik wil een taal of vak leren.
• Ik ben toe aan werk, wat zijn de mogelijkheden: betaald of onbetaald?
• Welke sportfaciliteiten zijn er bij mij in de buurt?
• Ik wil een muziekinstrument leren bespelen en ben op zoek naar    lesmogelijkheden.
• Waar kan ik een computercursus volgen?
• Ik wil leren tekenen en/of schilderen, wie kan mij helpen?
• Wie weet er een goedkoop eetadres voor mij?

Heeft u vragen of wilt u meer informatie? Kijk op www.mssdenhaag.nl of neem contact op met:

Maatschappelijk Steunsysteem Den Haag
Prinsegracht 63
2512 EX Den Haag
088-357 65 42/06-109 35 565
info@mssdenhaag.nl

Herstel en empowerment gaan hand in hand

In dit artikel zullen we u eerst iets vertellen over de principes van herstellen. Dan zult u zien dat ook empowerment hier onlosmakelijk mee verbonden is. Over empowerment leest u meer in het volgende artikel.

Iedereen die ooit een psychiatrische diagnose heeft gekregen, staat voor de uitdaging een proces van herstel door te maken. Daarmee bedoelen we niet genezen van een ziekte. Aangaan van uw herstelproces betekent om dat wat u is overkomen, een betekenisvolle plaats in uw leven te geven. En van daaruit verder te gaan, uw mogelijkheden te ontdekken en ze te benutten.

“Verander muren in deuren”
(Loesje)

Wat is empowerment?

De term ‘empowerment’ wordt tegenwoordig veel en op verschillende manieren gebruikt. Maar wat betekent het eigenlijk? Empowerment is kortgezegd het vinden en vergroten van uw eigen kracht en capaciteiten. Iedereen heeft ervaringen, wensen en talenten. En iedereen heeft de mogelijkheid om in het dagelijkse leven keuzes te maken. Maar hoe doet u recht aan deze wensen en hoe komt u tot die keuzes? Dit kan door uzelf te ‘empoweren’: een proces doormaken maken waarbij u (weer) de regie neemt over uw eigen leven.

“Tussen moeilijkheden liggen mogelijkheden.”
(Einstein)

De authentieke waarde van ervaringsdeskundigheid

Ervaringsdeskundigheid speelt een belangrijke rol bij herstelprocessen. Maar wat is precies een ervaringsdeskundige? Een ervaringsdeskundige is een persoon die door gerijpte en doorleefde eigen ervaring van tegenslag, ziekte, beperking, lotgeval of levensomstandigheden in staat is om de kennis die door deze ervaring is opgedaan - de zogeheten ervaringsdeskundigheid - te gebruiken. De ervaringsdeskundige gebruikt deze kennis door soortgelijke ervaringen van anderen te verhelderen en door lotgenoten te helpen.

Arjan is zo’n ervaringsdeskundige. “Het maakt niet uit wat je mankeert, maar het maakt wel uit hoe je met dat mankement omgaat. Niets mankeren is namelijk niet de standaard, iedereen mankeert wel wat. Hoe je echter met je beperkingen omgaat, bepaalt de kwaliteit van je leven”, aldus Arjan.

“Ervaring is niet wat een mens overkomt. Het is wat een mens doet met wat hem overkomt.”
(Aldous Huxley, Engelse schrijver)

Empowerment: Zelf doen, maar niet alleen

Bij het versterken en verstevigen van uw eigen ik, bent u in de eerste plaats zelf erg belangrijk. Hoe gaat u om met uw ziekte of aandoening? Hoe geeft u dat een plek? Hoe kunt u mogelijkheden (leren) zien tegenover de dingen die niet meer kunnen of te lastig geworden zijn? Uzelf sterker, steviger zien te maken, daar gaat het om bij empowerment. Maar dat hoeft u niet alleen te doen. Familie, vrienden en kennissen zijn hierbij van groot belang. Hulpverleners en woonbegeleiders worstelen soms met eigen normen en waarden, eisen van de instelling of financiële beperkingen. Zeker in deze tijd van bezuinigingen is dit wellicht meer te merken. Een familielid of vriend, die én goed op de hoogte is én zeer betrokken, kan vaak iets extra’s voor u betekenen. Lees hieronder een paar relevante praktijkvoorbeelden.

Training ‘Samen deskundig’ bij Stichting Kompassie

De training ‘Samen deskundig’ is ontwikkeld door Steunpunt GGZ Utrecht en wordt aangeboden door stichting Kompassie in Den Haag, het steun- en informatiepunt GGZ Den Haag. In deze cursus leert u bewuster met uw ervaring als ggz-cliënt om te gaan. Het gaat hierbij niet alleen om het verwoorden van deze ervaring, maar ook het actief en productief inzetten hiervan in uw dagelijkse bezigheden, sociale relaties, werk en opleiding. Cursisten wisselen ervaringen uit met lotgenoten en proberen zo meer grip te krijgen op hun leven mét psychische problematiek. Door herkenning ontstaat erkenning, dat weer leidt tot meer zelfvertrouwen en hoop voor de toekomst. De cursus wordt begeleid door een professional en tevens een ervaringsdeskundige medewerker. Na afronding van de cursus ontvangt u een certificaat.

Meer informatie
De training ‘Samen deskundig’ is zojuist van start gegaan in Den Haag. Door de belangstelling probeert Kompassie de training later dit jaar nogmaals aan te bieden, maar dit is nog niet zeker. Voor meer vragen over de training kunt u contact opnemen met stichting Kompassie via info@kompassie.nl of bel 070-427 32 40.

Ken uw talent, stel uw doel

Om eigen talenten en kwaliteiten goed te benutten, is het allereerst van belang om te weten waar u goed in bent. Maar ook waar u minder goed in bent. Vervolgens kunt u doelen stellen die voor u ook haalbaar zijn. “Kan ik dat wel?” en “Hoe weet ik nou dat het niet weer mislukt?”, zijn veelgestelde vragen door mensen die teleurgesteld zijn op het gebied van wonen, werken, het maken en onderhouden van contacten of vrijetijdsbesteding. Doelen stellen is een heel goed streven, maar ze moeten wel reëel zijn voor uzelf. En wat op enig moment nog niet passend is in uw leven, is dat wellicht een paar jaar later weer wel. Stapsgewijs steeds iets verder vooruit en op tijd weten bij te sturen. Dat is de kunst.

Het talent van Kees

Vraagt u zich weleens af waar u echt goed in bent? Grappig genoeg weten de meeste mensen helemaal niet waar ze in uitblinken. Of ze weten het ergens wel, maar zetten het niet bewust in. Stelt u zich voor: u doet werk of beoefent een hobby waarbij de tijd voorbij vliegt, omdat u het met plezier en passie doet. Dat is vaak werk of een hobby waarbij u uw talent gebruikt! Talent is dan zo vanzelfsprekend. U hoeft er immers niet hard voor te werken.

Fit-4-Work, stapsgewijs op weg naar werk

Het is natuurlijk mooi als u uw talenten en kwaliteiten kunt inzetten in een betaalde baan. Als u te maken heeft (gehad) met psychosen is dit niet altijd een makkelijke stap. TRACK is als gespecialiseerd re-integratiebedrijf voor mensen met een psychiatrische en/of een psychosociale problematiek op voordracht van Parnassia door de gemeente Den Haag ingehuurd. Zij begeleidt werkloze burgers met een psychiatrische problematiek naar een betaalde baan in een traject genaamd Fit-4-Work.

‘Ik en de anderen’

Deze pagina richten we met name op familie, vrienden, kennissen en bekenden van de patiënten. Hierin zult u herkenbare artikelen vinden vanuit de praktijk voor uzelf, maar vooral ook voor uw omgeving.

Schroom dus niet deze pagina ook te laten lezen door uw huisgenoten, familieleden, vrienden, kennissen of andere bekenden. Nieuwe invalshoeken en andere gezichtspunten kunnen soms een beter zicht op uw persoonlijke situatie geven. Meer helderheid en begrip voor u en uw omgeving, dat is het doel van deze rubriek.

Talenten en kwaliteiten

Een grote valkuil in de hulpverlening is het denken in termen van ziek zijn en beperkingen. We spreken vaak over patiënten, die een ‘ernstige’ diagnose hebben, ‘zware’ medicatie gebruiken en een lange behandeling krijgen. Gelukkig is er de laatste jaren ook steeds meer oog voor herstel en de ‘gezonde’ aspecten bij de hulpvragende medemens. Iedereen heeft talenten en kwaliteiten, uiteraard ook mensen met psychiatrische problematiek. Hoe u deze kunt ontdekken en ontwikkelen, is elders in deze nieuwsbrief te lezen. Lees hieronder enkele inspirerende praktijksituaties:

Fit-4-work in praktijk

“Voor ik het F4W traject in ging was ik eerlijk gezegd best een beetje sceptisch. In anderhalf jaar uitstromen naar werk, leek een hooggesteld doel. Nu ben ik driekwart jaar in traject en zie steeds meer dat het echt zou kunnen gaan lukken. Ik heb een uitgebreide intake gehad en het mooie vind ik dat er echt naar mij als persoon is gekeken. Wie ben ik, wat kan ik wel, wat kan ik niet en wat kan ik leren?

Wat ik ook als versterkend ervaar, is dat niet alleen het aspect ‘werk’ wordt aangepakt. Ik heb drie jaar geen contact gehad met mijn vader. Dit belaste me ongemerkt toch best behoorlijk. Ik heb ook hulp gekregen bij het opnieuw aangaan van contact met mijn vader en heb al twee keer koffie met hem gedronken. Sindsdien heb ik het gevoel dat ook werken me makkelijker afgaat.

Ik zit nu op een leerwerkplek bij La Place in Den Haag. Ik pers sinaasappels, beleg broodjes en probeer de producten zo mooi mogelijk te presenteren. Soms ben ik een beetje moe, maar ik merk dat ik ook vaak geniet van het werk. Mijn zelfvertrouwen is gegroeid en durf ook meer in mezelf te geloven. Ik raad Fit-4-work zeker aan!”

Lotte

* vanwege anonimiteit is de naam en werkgever fictief.