Omgaan met sociale relaties en intimiteit

Niet voor iedereen is het hebben van voldoende sociale contacten vanzelfsprekend. Waar praat ik wel en niet over? Zullen anderen aan me merken dat ik iets mankeer? Hoe benader ik iemand die ik helemaal nog niet goed ken? Er zijn genoeg drempels te bedenken om een contact aan te gaan. De cursus ‘Omgaan met sociale relaties en intimiteit’ is een hulpmiddel om deze drempels over te gaan.

Durfjijmetmij volgend jaar?

Samen met iemand iets beleven en genieten van het leven. Wie wil dit nu niet! Maar hoe ontmoet je anderen? Dit kan lastig zijn. Vaak is de omgeving waarin we leven beperkt, we durven niet zo snel met anderen een praatje aan te knopen en we weten niet wat er voor leuks er te beleven is in de eigen buurt.

Uit het isolement!

Berend van Manen zat in een isolement. Dit had hij zelf niet goed in de gaten, maar zijn behandelaar gelukkig wel. Zijn behandelaar heeft hem dan ook aangeraden om de cursus ‘Omgaan met sociale relaties’ van Parnassia te volgen.

Single-actief, liefst met anderen

Onder de vleugels van het Maatschappelijk Steun Systeem (MSS) worden er al een aantal maanden activiteiten georganiseerd voor alleenstaanden en alleengaanden. Deze single-activiteiten hebben als doel: elkaar ontmoeten, samen iets leuks doen. Dat kan van alles zijn. Van een wandeling maken, samen koken, een gezamenlijke picknick tot een dansles. Voor ieder wat wils en eigenlijk ook bijzonder voordelig. Bijvoorbeeld koken en eten kost slechts € 4,-.

Speel het spel: ‘Kies je weg’

Anoiksis is een vereniging voor mensen met schizofrenie of chronische psychose. Zij zet zich onder andere in voor lotgenotencontact voor mensen met een psychotische kwetsbaarheid en de naastbetrokkenen. Vorig jaar heeft de vereniging een spel ontwikkeld; ‘Kies je weg.’ Het doel van dit spel is om contact te maken. En om lotgenotencontact te verdiepen en te vernieuwen.

Bij dit spel zijn er geen winnaars of verliezers. Wat je wint is contact. Het spel kan gespeeld worden door een groep van minimaal 2 tot maximaal 10 personen. Mensen kunnen elkaar leren kennen op verschillende niveaus: Van ‘Houd je van honden of van katten?’ tot ‘Ben je altijd verantwoordelijk voor je eigen gedrag?’ Het spel bestaat uit een spelbord met verschillende pleinen, kaartjes met opstekers die je aan een medespeler kunt geven en paskaarten voor als je een vraag niet wilt of kunt beantwoorden.

Kabinet wil bezuinigen op de ggz

In juni kondigde minister Schippers van VWS aan 600 miljoen te willen bezuinigen op de geestelijke gezondheidszorg. Een groot deel daarvan (236 miljoen euro) zou via eigen bijdragen moeten worden betaald door patiënten. Daarnaast zouden ggz-instellingen gekort worden met ruim 220 miljoen euro. Hieronder kunt u lezen wat de reactie van Parnassia hierop is.

Parnassia verbijsterd

Parnassia is verbijsterd over dit bezuinigingenpakket en maakt zich zorgen. De ergste maatregel is uiteraard die van de eigen bijdrage voor patiënten. Het is stigmatiserend en discriminerend, dat voor een psychische aandoening wel en voor een lichamelijke niet een eigen bijdrage wordt gevraagd aan patiënten.

Volgens ons gaan de plannen tot gevolg hebben dat:

·         er minder mensen behandeld kunnen worden.

·         de wachtlijsten gaan toenemen.

·         voor met name degenen met een ernstige chronische psychische aandoening  een behandeling in de ggz moeilijker betaalbaar wordt.

·         mensen het zoeken van professionele ggz-hulp om financiële redenen gaan uitstellen of ze zoeken helemaal geen hulp meer. Dit leidt tot onaanvaardbare risico’s voor de geestelijke gezondheid. 

Bezuinigen is volgens ons zeker mogelijk, maar niet op deze manier. Parnassia en haar collega-instellingen hebben daarvoor allerlei ideeën genoemd aan de minister. Bijvoorbeeld door een deel van de behandelingen via internet aan te bieden. Dit vergt minder tijd van de behandelaar en is dus goedkoper.

Wat zijn de plannen?

De bezuinigingsplannen tijdens het schrijven van dit artikel komen neer op:

·         invoering van een eigen bijdrage voor patiënten van 18 jaar en ouder van

o    € 200,- voor langdurige behandelingen

o    € 100,- voor behandelingen tot 100 minuten

o    € 145,- per maand voor verblijf onder de Zorgverzekeringswet

o    de ggz-instellingen worden met 5,5% gekort op hun budget. 

·         dit alles moet ingaan per 1 januari 2012.

De eigen bijdrage geldt voor de meeste mensen wiens behandeling wordt betaald door de zorgverzekeraar. Dat betekent:

·         niet voor mensen wiens behandeling wordt betaald vanuit de AWBZ, oftewel met een indicatie van het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ).

·         niet voor zo goed als alle patiënten die bij ons wonen.

·         niet voor patiënten die gedwongen worden opgenomen.

·         wel voor alle patiënten van onze ambulante afdelingen.

·         wel voor een deel van de patiënten bij opname in één van onze klinieken.

De eigen bijdrage geldt voor mensen vanaf 18 jaar en komt naast het verplichte eigen risico dat

iedereen al aan z’n zorgverzekeraar betaalt (dit jaar is dat 170 euro per jaar).  De tarieven voor de

eigen bijdragen gaan afhangen van welke hulp de patiënt nodig heeft. Ze gaan variëren van 100

tot 200 euro per behandeling per jaar.

Voorlopig onduidelijk

Hoe de bezuinigingen er uiteindelijk gaan uitzien, wordt pas duidelijk na Prinsjesdag in september. Dan starten namelijk de Algemene Politieke Beschouwingen, waarbij de Tweede Kamer met het kabinet debateert over hun beleid voor het komende jaar. Ook de uitkomst van de Algemene Financiële Beschouwingen,  een debat met de minister van Financiën over de Miljoenennota, beïnvloedt de bezuinigingsplannen. Zodra er duidelijkheid is over de gevolgen van de bezuinigingen voor patiënten volgt informatie via www.parnassia.nl en via behandelaren. Houd deze website dus in de gaten en vraag het uw behandelaar. 

Perspectief vanuit de cliëntenraad

Interview met Hans Pon (voorzitter) en Christa van Beek (secretaris) van de cliëntenraad van Parnassia

De voorgenomen bezuinigingen binnen de geestelijke gezondheidszorg baren ook de cliëntenraad van Parnassia zorgen. Veranderingen en verschuivingen zijn er altijd, maar deze aangekondigde maatregelen zullen veel van onze patiënten gaan beïnvloeden. Volgens de raad is het geen goede zaak dat door de bezuinigingen de duurdere tweedelijnszorg (zorg door o.a. Parnassia) verplaatst wordt naar de goedkopere eerstelijnszorg (zorg door o.a. huisartsen). Specialistische zorg is dan niet zo snel bereikbaar voor mensen die het wel nodig hebben. Mensen die bepaalde hulp nodig hebben, krijgen dit dan wellicht maar gedeeltelijk en zijn voor de langere termijn niet optimaal geholpen. Een halve aanpak zorgt dan uiteindelijk alleen maar voor meer kosten op de lange termijn. De cliëntenraad vraagt zich af of deze manier van bezuinigen dan zinvol is.

De cliëntenraad is bang dat patiënten straks te vroeg naar huis gestuurd worden. Veel anti-psychotische medicijnen werken pas na zes weken en na vier weken worden patiënten straks al naar huis gestuurd. Door deze maatregel ontstaat het zogeheten ‘draaideureffect’. Dat wil zeggen dat patiënten vaker kort opgenomen zullen worden. Deze maatregel is in een experimentele fase. Wanneer het draaideureffect te groot wordt, dan zal de behandelingsduur weer langer worden en de maatregel worden teruggedraaid. De directie van Parnassia heeft gegarandeerd dat de zorg voor mensen die opgenomen dienen te worden zal blijven bestaan.

Patiënt bezorgd

Er heerst veel onrust bij patiënten. Ook zij maken zich zorgen. Wat gaat er precies veranderen? En vooral ook wat zijn de financiële consequenties? Sommige mensen kunnen net aan hun gas en licht betalen. Hoe moeten zij dan ook nog een eigen bijdrage ophoesten? Niet alleen op behandelgebied gaan er zaken veranderen, maar ook patiënten die gebruikmaken van bijvoorbeeld het dienstenaanbod van REAKT maken zich zorgen. Om te mogen werken op een van de arbeidsprojecten moeten zij een eigen bijdrage gaan betalen. Dit roept een gevoel van onrecht op.

Raad komt op voor patiëntenbelang

De cliëntenraad wil de patiënten steunen en erkent hun zorgen. Zij vindt het belachelijk hoe de politiek met de geestelijke gezondheidszorg omgaat, zeker in vergelijking met de reguliere gezondheidszorg. Het wrange in dit verhaal is dat er een discriminerend karakter zit in de eigen bijdragen voor de ggz. Hersenziektes worden door de overheid zwaarder belast dan lichamelijke ziektes. Bovendien is de maatregel stigmatiserend. De overheid lijkt  psychische ziektes niet serieus te nemen. Hiermee zet je het denken over psychische problemen jaren terug in de tijd. De cliëntenraad zal haar uiterste best blijven doen om voor de belangen van de patiënten van Parnassia op te komen. 

Wat vindt u van de nieuwsbrief?

In de vorige nieuwsbrief hebben wij u gevraagd naar uw mening over de nieuwsbrief. Wij willen u de resultaten niet onthouden. 4,7% van de ontvangers van de enquête heeft gereageerd. Deze respons komt overeen met de respons van de meting in 2007 en lag in de lijn met de verwachte respons. Op basis hiervan moeten de conclusies gezien worden als een richtlijn.

Zoals u ziet, wordt de nieuwsbrief goed gelezen en over het geheel positief gewaardeerd. Het grootste deel van de mensen die hebben gereageerd wil dan ook dat de nieuwsbrief blijft. Met een gemiddeld rapportcijfer van een 7,7 behaalt de nieuwsbrief naar ons idee een prima score. Er zijn ook veel bruikbare suggesties door u gegeven, die we zullen meenemen bij het maken van de volgende nieuwsbrieven. De redactie bedankt u voor het invullen van de enquête en wij wensen u weer veel leesplezier!

‘Ik en de anderen’

Deze pagina richten we met name op familie, vrienden, kennissen en bekenden van de patiënten. Hierin zult u herkenbare artikelen vinden vanuit de praktijk voor uzelf, maar vooral ook voor uw omgeving.

Schroom dus niet deze pagina ook te laten lezen door uw huisgenoten, familieleden, vrienden, kennissen of andere bekenden. Nieuwe invalshoeken en andere gezichtspunten kunnen soms een beter zicht op uw persoonlijke situatie geven. Meer helderheid en begrip voor u en uw omgeving, dat is het doel van deze rubriek.

De familiecoach van Parnassia

Niet alleen voor patiënten van Parnassia zijn deze tijden van bezuinigingen roerig, maar ook voor hun familieleden. In sommige gevallen zorgen zij intensief en lange tijd voor hun familielid met psychiatrische en/of verslavingsproblemen. We noemen hen dan ‘mantelzorgers’.
Dit kan een forse belasting zijn en we kunnen ons voorstellen dat de mantelzorger met veel vragen zit. Voor hen is er een gratis ondersteuning: de familiecoach van Parnassia. Zelfs als het zieke familielid niet in behandeling is bij Parnassia kan de mantelzorger een beroep doen op deze service, ook ongeacht het psychiatrisch ziektebeeld.
Deze service biedt Parnassia aan naast het al bestaande familieaanbod, zoals informatieavonden, psycho-educatie (voorlichting en advies over een psychiatrische ziekte), cursussen etc. Ook bieden wij een online hulpmodule 'overbelasting bij mantelzorgers' aan. Hier kunt u zelftesten doen en informatie vinden over de belasting van het mantelzorgen. De module is geheel zelfstandig te volgen, gewoon achter uw pc. De familiecoaches kunnen ook verwijzen naar andere organisaties/hulpverleners in Den Haag zoals thuiszorg, steunpunten mantelzorg of de huisarts.

Meer informatie

Kijk voor meer informatie op www.parnassia.nl/familiecoach, www.mantelzorgdenhaag.nl, www.mezzo.nl  

Zorgt u voor een ander?

Dan bent u mantelzorger!
In Den Haag wonen ca. 79.000 mantelzorgers. Deze mensen zorgen langdurig voor hun zieke of gehandicapte kind, ouder(s), vriend of familielid. Mantelzorgers combineren de zorg voor hun naaste vaak met een gezin, baan of opleiding.

Informatie, advies, voorlichting en praktische ondersteuning
U kunt hiervoor terecht bij de consulenten mantelzorg. De consulenten informeren u kosteloos over de mogelijkheden van vervangende mantelzorg (respijtzorg), financiële regelgeving en helpen bij de aanvraag voor bijvoorbeeld zorg in de thuissituatie. Wij bieden advies en voorlichting in de vorm van presentaties, cursussen en workshops.

Kortingen en leuke aanbiedingen via de Mantelzorgpas! Vraag de gratis pas aan!
De gemeente Den Haag vindt het belangrijk om de mantelzorgers te ondersteunen. De mantelzorgpas biedt de mantelzorger een steuntje in de rug. Op vertoon van de mantelzorgpas krijgt u korting op verschillende diensten en arrangementen. Vele culturele instellingen en organisaties werken hieraan belangeloos mee. U ontvangt bijvoorbeeld korting op bioscoop- en theaterbezoek, bij welness-/sportcentra en restaurants en nog veel meer.

Contact
U kunt bij ons terecht tijdens werkdagen van 9.00 - 16.30 uur via één centraal telefoonnummer van Stichting MantelZorg Den Haag: 070 - 346 87 01 of via
E info@mantelzorgdenhaag.nl.

Bron: Stichting Mantelzorg Den Haag

Grootse demonstratie Malieveld Den Haag

De hele ggz-sector protesteerde woensdag 29 juni tegen de bezuinigingen in de ggz: ruim 10.000 mensen zijn met 176 bussen vanuit ggz-instellingen, verslavingszorg, maatschappelijke opvang en brancheverenigingen naar het Malieveld in Den Haag gekomen.

Parnassia van de partij

Ook Parnassia was vertegenwoordigd om kracht bij te zetten aan de bezorgdheid en om te proberen de maatregelen te laten ‘verzachten’. Op het programma stonden diverse sprekers, waaronder de directeur van het Landelijk Platform GGZ, diverse politici en ggz-patiënten. Het geheel werd opgeluisterd door gefluit, getoeter en protestmuziek, waaronder het cliëntenlied op de wijze van “Oh, oh, Den Haag.” Ontelbare spandoeken met pakkende leuzen bewogen tussen de mensenmassa. De demonstranten zijn vooral boos over de eigen bijdrage die mensen met psychische en psychiatrische problemen moeten gaan betalen voor hulp. Aan het eind van de manifestatie kwam minister Schippers op het podium en nam een petitie met meer dan 47.127 handtekeningen in ontvangst.

De dag erna, 30 juni debatteerde de Tweede Kamer over de bezuinigingen. Op de valreep voor het zomerreces is toen een motie aangenomen van CDA en SGP, die beoogde de meest kwetsbare psychiatrische patiënten te ontzien. Vervolgens heeft de minister de eigen bijdrageregeling twee keer naar beneden bijgesteld in haar plannen. Hoe de bezuinigingen er uiteindelijk gaan uitzien, wordt pas duidelijk na Prinsjesdag in september dit jaar. We hebben het al eerder benoemd in deze nieuwsbrief: zodra er duidelijkheid is over de gevolgen voor patiënten volgt informatie via www.parnassia.nl en via behandelaren.

Virtual Reality bij psychose, een nieuwe wereld

Door Dr. Wim Veling, psychiater Parnassia, Centrum Eerste Psychose

Medicatie en cognitieve gedragstherapie zijn de twee belangrijkste behandelmethodes bij psychose. Jammer genoeg zijn deze behandelingen niet perfect. Iedereen die medicijnen tegen psychose gebruikt, weet dat er vaak vervelende bijwerkingen zijn en dat de medicijnen ook niet altijd alle klachten wegnemen. Cognitieve gedragstherapie is een goede manier om beter te leren omgaan met gebeurtenissen die u in het dagelijks leven meemaakt. Het helpt om grip te krijgen op gedachten en/of de baas te zijn over stemmen in uw hoofd.

Toch is het best een moeilijke therapie, want u moet achteraf uitpluizen wat er precies gebeurde, wat u dacht en voelde. Bovendien krijgt u huiswerkopdrachten om de week erna uit te voeren. Die zijn spannend, want vaak komt het er dan op aan te oefenen met moeilijke situaties. Het zijn meestal sociale situaties en die zijn onvoorspelbaar. Van tevoren weet u niet wat de buurvrouw zal zeggen of hoe mensen in de tram zullen reageren. Het is makkelijk om de oefeningen niet te doen en dan verandert er maar weinig aan uw klachten.

Nieuwe behandeling in ontwikkeling
Om deze redenen is Parnassia bezig een nieuw soort behandeling te ontwikkelen. De laatste jaren zijn er honderden computergames gemaakt, waarin een virtuele wereld tot leven komt. Veel mensen spelen graag games: ze zijn spannend en nemen u even helemaal mee. Voor even bent u écht een Formule 1 coureur, een breedgeschouderde marinier of een slimme detective. Waarom zouden we deze technische mogelijkheden niet gebruiken bij behandeling van psychose? Als we een virtuele wereld zouden kunnen bouwen waarin we dagelijkse sociale situaties nabootsen, dan zou behandeling van psychose misschien nog meer succes hebben. Uw gedachten, gevoelens en lichamelijke reacties kunt u dan uitpluizen in een veilige setting. En dat is voor veel mensen prettiger.

Eerste resultaten bemoedigend
Het klinkt een beetje als science fiction, maar bij Parnassia hebben we de eerste stappen gezet op weg naar zo’n behandelmethode. In samenwerking met TU Delft en CleVR, een bedrijf gespecialiseerd in Virtual Reality toepassingen, hebben we een eenvoudige virtuele wereld gebouwd. De wereld bestaat uit een café, een terras en (uitzicht op) een winkelstraat. Door een stereoscopische bril die reageert op hoofdbewegingen is het alsof u er echt bent; met een joystick kunt u in de virtuele wereld rondlopen. We kunnen op de computer instellen welke ‘avatars’ (in de virtuele wereld heten mensen ‘avatars’) u op het terras tegenkomt. Uit ervaringen van mensen die een psychose hebben gehad en uit wetenschappelijk onderzoek weten we dat psychotische klachten waarschijnlijk sneller optreden in bepaalde situaties. Hierbij kunt u denken aan situaties waar het heel druk is of waar veel mensen zijn van een andere dan iemands eigen etnische bevolkingsgroep. In onze virtuele wereld kunnen we variëren in drukte en in etnische samenstelling van de terrasbezoekers. Parnassia heeft net een pilot onderzoek afgerond bij Centrum Eerste Psychose, waar 17 patiënten ons hebben geholpen bij het uittesten van de Virtual Reality. De resultaten waren bemoedigend: hoewel iedereen natuurlijk wist dat de virtuele wereld niet echt is, riep het wel dezelfde soort reacties op als in de echte wereld. Als mensen achterdochtig waren in het dagelijks leven, waren ze dat vaak ook ten opzichte van de avatars.

Deze eerste resultaten maken het mogelijk om verder te werken aan een virtuele behandelmethode. We kunnen allerlei sociale situaties nabootsen en psychologische en lichamelijke reacties op die situaties zijn vergelijkbaar met wat er in het echte leven gebeurt. Het komende jaar gaan we de virtuele wereld uitbreiden en een protocol ontwikkelen voor een behandeling.

Wilt u meer informatie over dit onderwerp, dan kunt u contact opnemen met Wim Veling via het secretariaat Centrum Eerste Psychose, telefoon 070-391 71 60.

Zie ook het filmpje "verlost van psychose in de virtuele kroeg" bij de links op deze pagina.

E-health in een notendop

Interview met Eddo Velders, programmamanager E-health

E-health staat voor elektronische gezondheid, ofwel zorg via internet. De Nederlandse GGZ loopt internationaal gezien voorop met e-health. Programmamanager Eddo Velders werkt voor verschillende GGZ instellingen in Nederland waaronder Parnassia in Den Haag. “Ik houd mij bezig met het toepassen van e-health voor mensen in de langdurige psychiatrische zorg.”

“E-health, daar is een mooie definitie van. Het betekent, het toepassen van de informatie- en communicatietechnologie in de zorg. In de geestelijke gezondheidszorg wordt ook wel gesproken over e-mental health. De focus van e-health in de langdurige zorg ligt niet op het behandelen, maar op rehabilitatie, participatie en het verbeteren van sociale contacten van patiënten.”

Voordelen E-health

Patiënten kunnen op deze manier thuis achter hun computer communiceren met hun hulpverlener. De behandelaar kan directer en sneller hulp verlenen en patiënten hebben geen reistijd meer. Voor verschillende doelgroepen (jong en oud, met angst, depressie of verslavingsproblemen) zijn informatieve websites beschikbaar. Internet leent zich hier voor zowel preventie als hulpverlening. Een ander belangrijk positief gevolg van e-health toepassingen is dat groepen die eerder minder goed werden bereikt, nu beter worden bereikt.

Belangrijke randvoorwaarden

Een belangrijk aspect is dat de privacy natuurlijk niet geschonden mag worden. En ook moet er goed naar de regelgeving gekeken worden. Verder moet de identificatie en authenticiteit (de bevestiging dat de persoon in kwestie inderdaad degene is wie hij zegt dat hij is) van personen die straks elektronisch met elkaar communiceren goed geregeld zijn.

Wat gaat er in de toekomst mogelijk veranderen voor patiënten van Parnassia?

“Ik hoop dat patiënten van Parnassia nog meer dan nu al gebeurt in hun thuissituatie zorg kunnen krijgen. Dus het verminderen van opnames doordat patiënten ook in crisissituaties thuis kunnen blijven wonen. Ik weet dat dit hoge ambities zijn, maar mijn droombeeld is dat er geen opnames meer nodig zullen zijn. Het zou het mooiste zijn dat digitale zorg bij de patiënt thuis ingebed is en dat hij/zij kan blijven meedoen in de maatschappij.”

Meer weten?

Wilt u meer informatie over E-health? Neem een kijkje op de volgende websites: www.nveh.nl, www.e-healthplatform.nl, www.ehealthnu.nl. En lees verderop in deze nieuwsbrief meer over deze toepassing bij Parnassia.

De toekomst: behandeling en begeleiding via internet

Parnassia is bezig om een zogenaamd ‘e-health warenhuis’ op te zetten. Dat wil zeggen dat patiënten en familieleden via internet toegang hebben tot behandeling en begeleiding. Zij kunnen zelf kiezen op welk moment van de dag, avond of nacht ze gebruik willen maken van (een nu nog beperkt aantal) mogelijkheden. Er staat al een aantal hulpprogramma´s tentoongesteld in het warenhuis.

Hoe werkt het?

Wilt u gebruikmaken van deze modules dan overlegt u eerst met uw behandelaar of zo’n module iets voor u is. Per 1 juni krijgen alle nieuw ingeschreven patiënten automatisch een inlogcode thuisgestuurd voor “Mijn Parnassia” (zie www.parnassia.nl). Voor patiënten die al een module volgen, verandert er niks. Het loont zeker de moeite om met uw behandelaar eens achter een computer te gaan zitten op een van de locaties om rond te kijken in het e-health warenhuis. Vraag er gerust om, er is geen bijzondere computer voor nodig. Als u naar filmpjes op bijvoorbeeld ‘You Tube’ kunt kijken dan is uw eigen computer ook geschikt. Het scheelt in ieder geval in reistijd en reiskosten. En niet voor alles hoeft u uw behandelaar ook persoonlijk aan een bureau te spreken.

Begeleide en zelfhulpmodules

In het e-health warenhuis wordt onderscheid gemaakt tussen begeleide modules en zelfhulpmodules. Bij de begeleide modules heeft u persoonlijk e-mailcontact met een behandelaar. Deze behandelaar loodst u met raad en daad door de module heen.

Voorbeelden van deze modules zijn de cursus Psychose, de cursus Piekeren, een cursus voor naasten (mantelzorgers) en er is in de nabije toekomst een zogenaamd digitaal spreekuur. Als u geen acute problemen heeft, maar wel via een veilige internetverbinding contact wil hebben met uw behandelaar, dan kan dat via dit digitaal spreekuur. Twee keer per week zullen dan de vragen beantwoord worden door uw behandelaar.

Wilt u meer weten over hoe u uw leven kunt oppakken na het doormaken van een psychose?

Via internet kunt u de cursus Psychose volgen. U ontdekt dan hoe het zit met uw psychose en wat u eraan kunt doen. Ook wensen op het gebied van wonen, werken, vrijetijdsbesteding en omgang met anderen kunt u zo (beter) leren aanpakken. De cursus Piekeren kan helpen om meer grip te krijgen op piekergedachten. U leert om u minder vast te bijten in uw problemen en deze los te laten. In de module voor mantelzorgers kunnen familieleden, wanneer ze overbelast dreigen te raken, worden ondersteund in het hervinden van andere sociale rollen naast het zorgen voor hun dierbare.

Hiernaast komen er ook zelfhulpmodules. Het woord zegt het al; onafhankelijk van een behandelaar kunt u zelf een module volgen. In de toekomst zullen deze beschikbaar zijn bij Parnassia.

Meer informatie

Op de website kunt u ook informatie vinden over bijvoorbeeld psychose, schizofrenie, posttraumatische stressstoornis, stress, overspannenheid, burn-out, verslaving en slaapproblemen. Voor meer informatie over het e-health warenhuis kijkt u op www.parnassia.nl/Service/mijn-parnassia/Ehealth-modules. Neem voor vragen hierover contact op met uw behandelaar.

‘Ik en de anderen’

Deze pagina richten we met name op familie, vrienden, kennissen en bekenden van de patiënten. Hierin zult u herkenbare artikelen vinden vanuit de praktijk voor uzelf, maar vooral ook voor uw omgeving.

Schroom dus niet deze pagina ook te laten lezen door uw huisgenoten, familieleden, vrienden, kennissen of andere bekenden. Nieuwe invalshoeken en andere gezichtspunten kunnen soms een beter zicht op uw persoonlijke situatie geven. Meer helderheid en begrip voor u en uw omgeving, dat is het doel van deze rubriek.

It’s all in the game

Op een zomerse aprildag spreek ik Rafikh. Na jarenlang kaartspelletjes te hebben gespeeld op de computer is hij nu helemaal in de ban van Wii-Fit. Honkbal, tennis, bowlen, iedere dag speelt hij zijn spel, alleen of samen met een medebewoonster. Lachend zegt hij: “Het is goed voor mijn lichaam, het ontspant me. Maar geestelijk geeft het ook rust. Ik ben met mijn gedachten even op iets heel anders gefocust.” Wanneer ik vraag hoe lang hij ermee bezig is, zegt hij laconiek: “Zeker 3 tot 4 uur per dag, echt iedereen zou het moeten doen!”

Van Wii-Fit en Xbox tot…

Mo is de volgende die ik interview. Ook hij is in de ban van geraakt van Wii-Fit. Vooral tennis en bowlen heeft zijn voorkeur. “Ik kom niet graag op straat en zo blijf ik toch in beweging.” Tijdsinvestering: 3 uur per week. Verder vertelt Mo over Texas Hold’em. Nooit van gehoord maar het is een Engelse benaming voor poker. Mo benadrukt dat het boeiend is en beslist niet verslavend. Hij speelt graag in de gemeenschappelijke woonkamer met een huisgenoot, dan is er ook direct contact met anderen. Op zijn kamer heeft hij een Xbox 360, een spelcomputer, maar daar speelt hij minder vaak op. Hij is liever elders en is ook bang dat het apparaat stukgaat als hij ermee speelt met anderen om zich heen.

…Facebook en twitter

Matt is een echte gebruiker van de pc. Community sites, facebook, twitter, geen

medium is hem onbekend. Goed, af en toe zit hij even op ‘You Tube’ voor de muziek, maar er gaan dagelijks heel wat berichtjes, tweets en krabbels over en weer met zijn virtuele vrienden. In eerste instantie is Matt achter de computer gaan zitten om ‘de verveling te verdrijven’, maar meer en meer is het ook ‘a way of life’ geworden. Matt vertelt dat hij vooral plezier heeft beleefd aan het zich voordoen als iemand anders. Toen hij zich tijdens het chatten voorstelde als ‘Ricardo van de sportschool’ en daar allerlei avonturen bij verzon, leverde dat hem leuke contacten op.

Matt gelooft niet zo in relaties krijgen via de virtuele werkelijkheid. Wel heeft hij alweer een aantal maanden een mooi chat- en mailcontact met de Griekse Helena. Of dit contact ook een therapeutische waarde heeft, wil ik niet vragen. Duidelijk wordt wel dat er buiten de tastbare en zichtbare wereld van alledag nog een geheel andere werkelijkheid plaatsvindt. Eén die in elk geval veel mensen afleiding en ontspanning kan geven en even de dagelijkse sores kan doen vergeten.

Interactieve knuffelrobots in de zorg

Steeds vaker worden knuffelrobots ingezet in de zorg. Een van de meest bekende is Paro, een therapeutische robot in de vorm van een babyzeehond. Al je hem aanraakt en aait toont Paro emoties als verbazing, blijdschap, verdriet en hij maakt koddige zeehondengeluiden. Het beestje reageert zo echt, dat het kalmerende en aangename emoties kan ontlokken aan patiënten. De knuffelrobot kan voelen en horen en reageert op aanrakingen door de staart te bewegen en de ogen te openen en te sluiten. Ook reageert hij op geluiden en kan stemmen herkennen.

Beste welzijnsrobot ter wereld

Er is gebleken dat Paro bij psychiatrische patiënten een gunstige invloed heeft op gedrag en stemming. Ze komen door Paro sneller los, laten vaker blijdschap zien en leggen door het knuffeldier ook makkelijker contact met anderen. Paro staat zelfs in het Guiness Book of World Records als beste welzijnsrobot ter wereld.

De zeehond brengt subjectieve reacties teweeg die hersenactiviteit stimuleert en kan ‘the quality of life’ verbeteren. Huisdieren hebben vrijwel hetzelfde effect, maar zijn duurder en minder handzaam dan Paro. Ook de hulpverleners hebben baat bij de knuffelzeehonden: zij vertonen minder stress in omgevingen waar Paro aanwezig is.

De knuffelrobot is een welkome aanvulling in de zorg en kan patiënten op een positieve manier ondersteunen.

Stichting ZorgDier verbindt zorg en dier

Interview met Jan van Summeren, directeur van Stichting ZorgDier.

Een dier als gezelschapsvriend en kameraad is voor veel mensen de gewoonste zaak van de wereld. Wanneer mensen door omstandigheden niet (meer) voor hun eigen huisdier kunnen zorgen, vervalt de mogelijkheid om te genieten van de vriendschap en de bijzondere kracht die huisdieren te bieden hebben. De zorg voor bijvoorbeeld een hond geeft structuur, kan het leven zin geven en maakt het makkelijker om met anderen contact te maken. Maar wat wanneer je niet meer in staat bent om (goed) voor je hond te zorgen?

Stichting ZorgDier kan deze leemte opvullen en verzorgt projecten in heel Nederland. ZorgDier werft vrijwilligers met hun eigen huisdier. De vrijwilliger en het eigen huisdier worden door de stichting professioneel opgeleid voor frequente bezoeken aan een zorginstelling of bij mensen thuis. Op deze manier kunnen zorgbehoevende mensen aandacht en liefde van dieren krijgen. Ze gaan dan vaak zichtbaar vooruit. Contact met een dier geeft de aanzet om opnieuw contact met andere mensen te leggen. Daarnaast nodigt een dier mensen uit in beweging te komen. De wereld van zorg en dier samenbrengen, zodat professionals zich kunnen inzetten voor de geestelijke gezondheid van mensen, met behulp van dieren: dat wil Stichting ZorgDier.

Kunnen cliënten van Parnassia een beroep doen op Stichting ZorgDier?‘Ja, in principe kan dat. ZorgDier werkt projectmatig. Dat wil zeggen: we werven voor hen graag een vrijwilliger die gedurende langere tijd met bijvoorbeeld een hond (of kat) op bezoek kan gaan. Door een gedegen selectie en training  zijn de bezoeken veilig en verantwoord voor mens en dier. We sluiten contracten met zorginstellingen en we hebben sinds kort ook een samenwerking met Parnassia. We zijn met Bavo Europoort en Vrienden van Parnassia bezig met de voorbereiding van een ZorgDierproject in Capelle aan den IJssel.’

Kunnen cliënten zelf een aanvraag indienen bij Stichting ZorgDier?

‘Meestal verloopt het eerste contact via de begeleider of behandelaar. Vooral ook om vragen van hulpverleners voor te zijn. Die vragen gaan dan over allergieën, over de kosten, de verantwoording, veiligheid, verzekeringen e.d. Het is raadzaam om het eerste contact via de instelling te laten lopen.’

Hoe ziet een bezoek van een ZorgDierteam eruit?

‘Bezoeken kunnen plaatsvinden op een afdeling, in een groep van 10-12 mensen, maar ook bij mensen thuis. De vrijwilliger komt altijd met zijn eigen hond of kat. Er is een samenspel tussen dier, vrijwilliger en cliënt. Bij een bezoek op een afdeling gebeurt altijd wel iets. Mensen die anders heel stil bij elkaar zitten, gaan (met elkaar) praten, halen herinneringen op of staan uit hun stoel op om hond (of kat) te aaien. Daarbij is altijd iemand van de instelling aanwezig, bijvoorbeeld een activiteitenbegeleider. Bij bezoeken aan mensen thuis zien we dezelfde soort interacties, maar de inbreng van de individuele cliënt is veel groter. Meestal duren bezoeken ongeveer een uur. De frequentie per week kan onderling worden afgesproken.’

Wat is het grote voordeel van deze manier van werken?

‘Het is voor zorginstellingen vooral een uitbreiding van hun aanbod. Wat we veel zien is dat wat mensen niet voor elkaar krijgen, door de aanwezigheid van een dier wel lukt. Wanneer vooroordelen bij zorginstellingen zijn weggenomen, ontstaat er op afdelingen en bij mensen thuis weer een nieuwe dynamiek. Het zet mensen in beweging.’

Jan van Summeren laat zich kennen als een groot pleitbezorger van Stichting ZorgDier. Hij is gek op dieren, maar benadrukt vooral de professionaliteit van de opleiding tot vrijwilliger. Stichting ZorgDier steunt alleen projecten die duurzaam, veilig en verantwoord zijn.

Wilt u meer weten over de mogelijkheden en activiteiten van deze Stichting?

Bezoek de website: www.zorgdier.nl

Gek op dieren

Een gouden combinatie

“Kijk”, roept Anna trots en enthousiast. “Dat is mijn kat.” Een wollige kater komt rap aangetrippeld en stevent op Anna af. Duidelijk is dat de twee een band hebben samen. Iedere dag komt Anna haar Simba even knuffelen. “Het is zo fijn, dat ik hem toch iedere dag kan zien en weet dat er goed voor Simba gezorgd wordt.” Anna is opgenomen in de kliniek van Parnassia. “Dit is een moeilijke tijd en als ik nu ook nog Simba had moeten missen…”, rilt Anna. “Ik moet er eigenlijk niet aan denken.”

Twee keer per dag zoekt Anna haar kat op en ziet hoe ook Simba steeds meer went in het dierenpension. Er is een grote kattenruimte met een luikje naar buiten. Zowel binnen als buiten hebben de katten de ruimte om te spelen, zich te wassen of een beetje te dutten. “Ik vind het een prachtig pension”, meent Anna. “Het is hier erg schoon, de mensen die er werken zijn vriendelijk en je kunt merken dat ze hart voor dieren hebben. Mijn kat wordt ook altijd met ‘Simba’ aangesproken. Dat geeft me een warm en geborgen gevoel.” Anna zelf gaat langzaam weer vooruit. “Dat ik contact heb met Simba werkt zeker mee aan mijn herstel.”

Het mes snijdt aan twee kanten

Ze veegt een paar haren uit haar gezicht en zet een voederbak neer. Een hond begint gretig te eten. Glimlachend slaat Nathalie het dier gade. “Lekker, hé Goofy?” Nathalie werkt anderhalf jaar als vrijwilliger bij het dierenpension. “Voor mij is het opbouwen van een dagritme belangrijk en tegelijkertijd kan ik hier goed en nuttig werk doen.” Nathalie is patiënt geweest bij Parnassia en functioneert momenteel weer goed. “Ik heb geen gesprekken en medicijnen meer nodig en woon op mezelf. Helaas heb ik geen huisdieren, maar ik geniet erg van mijn werk met de dieren in het pension.”

Ze wordt even onderbroken door een blije Goofy die z’n kop tegen haar been aanduwt. “Volgens mij heeft hij lekker gegeten”, lacht Nathalie. “De sfeer is erg goed hier en met alle andere collega’s vormen we een hecht team. Ieder heeft zijn of haar taak, maar we doen het met z’n allen”, vertelt Nathalie enthousiast terwijl ze Goofy aait. “Mijn toekomstwens is om een opleiding als dierenverzorgster te gaan volgen.”

Meer weten?

Het dierenpension in bovengenoemde persoonlijke verhalen bevindt zich op het terrein van Parnassia aan de Albardastraat in Den Haag. Wilt u meer informatie over het dierenpension? Neem dan contact op met het: Dierenpension 'Ons tweede nest', Papajastraat 15, 2552 DR Den Haag, telefoon 070-391 71 68.

Dierenpensions binnen de GGZ

Interview met Rianne Visser, zelfstandig ondernemer die zich bezighoudt met realisatie en exploitatie van dierenpensions bij psychiatrische ziekenhuizen in Nederland.

Werken met dieren, dat is voor veel mensen een geweldige dagbesteding. Mensen met psychiatrische en/of psychosociale problemen kunnen bij dierenpension ‘Ons tweede nest’ terecht. ‘Ons tweede nest’ is een onderdeel van REAKT en is oorspronkelijk ontstaan uit een idee van de cliëntenraad van Parnassia in het jaar 2004. Het dierenpension is in 2009 gebouwd aan de Papajastraat in Den Haag.

Rianne Visser beheert het dierenpension en werkt er ook zelf. Ze vindt het werk geweldig en het geeft haar veel voldoening. “Samen met ongeveer 25 vrijwilligers werken we in een gezellige en prettige werksfeer. Het is mooi om te zien dat mensen die hier werken vaak opbloeien en verder herstellen. Niet alleen het opdoen van een arbeids(dag)ritme is een groot voordeel, ook de mogelijkheid om van begeleid werk naar zelfstandig werk te groeien biedt perspectieven. Hiernaast is ‘Ons tweede nest’ een zogenaamd leerwerkbedrijf. Er zijn vrijwilligers die de studie mbo dierverzorging naast het werk in het dierenpension volgen.”

Niet alleen in de regio Haaglanden is er veel vraag naar deze vorm van dagbesteding, maar ook op andere plaatsen in Nederland. Rianne heeft een eigen bedrijf genaamd, Dog-sense. Dit bedrijf houdt zich bezig met de realisatie en exploitatie van dierenpensions bij psychiatrische ziekenhuizen in heel Nederland. Op andere locaties in Nederland bevindt dit concept zich nog in de opbouwfase. Een tweede en waarschijnlijk derde dierenpension zal binnenkort komen in Noord-Holland.

Ins en outs

Een dierenpension op het terrein van een psychiatrisch ziekenhuis houdt zich bezig met de opvang van dieren van eigenaren die vanwege psychische stoornissen in een psychiatrisch ziekenhuis zijn opgenomen en tijdelijk niet voor hun huisdier kunnen zorgen. Dit biedt de eigenaar de mogelijkheid zijn/haar huisdier dagelijks te bezoeken en dit draagt bij aan het herstel. Daarnaast is er bij een opname vaak sprake van emotionele en financiële problemen. Met een dierenpension op het terrein van het psychiatrisch ziekenhuis behoren deze problemen tot het verleden.

Dit is anders dan bij een commercieel dierenpension. Hier vraagt men gemiddeld € 12,- per dag aan de eigenaar voor de opvang van een dier. “Wij rekenen € 2,50 voor een grote hond, € 2,- voor een kleine hond en € 1,50 per kat per dag. Op dit moment hebben ongeveer 25 mensen een huisdier bij ons ondergebracht. We vangen alleen honden en katten op. Geen knaagdieren, vogels of andere huisdieren. In ‘Ons tweede nest’ kunnen maximaal 13 honden en 18 katten tegelijkertijd opgevangen worden”, vertelt Rianne. 

Therapeutische hondentraining

Rianne start in april 2011 met een therapeutische hondentraining. Deze training is een vorm van resocialisatie. Mensen die deze training volgen, zullen zich bewuster worden van het effect van hun eigen gedrag op hun omgeving. Een hond is altijd eerlijk, een hond heeft geen masker op. Door therapeutische training met honden kunnen mensen bepaalde angsten en onzekerheden overwinnen. Ook kunnen mensen milder, zachtaardiger worden door positieve beloningsmethode op de hond toe te passen.

Meer informatie?

Voor meer informatie over Dog-sense:

bezoek de website www.dog-sense.nl

Voor meer informatie over het dierenpension ‘Ons tweede nest’:

bezoek de link www.reakt.nl/projecten/den-haag/dierenpension-den-haag

‘Ik en de anderen’

Deze pagina richten we met name op familie, vrienden, kennissen en bekenden van de patiënten. Hierin zult u herkenbare artikelen vinden vanuit de praktijk voor uzelf, maar vooral ook voor uw omgeving.

Schroom dus niet deze pagina ook te laten lezen door uw huisgenoten, familieleden, vrienden, kennissen of andere bekenden. Nieuwe invalshoeken en andere gezichtspunten kunnen soms een beter zicht op uw persoonlijke situatie geven. Meer helderheid en begrip voor u en uw omgeving, dat is het doel van deze rubriek.

Dieren plezieren

Op een regenachtige januarimiddag ben ik op huisbezoek bij twee dames, Clarisse en Margot. Zij hebben al veertig jaar katten, op dit moment acht in totaal. Luisterend naar exotische namen als: Tiffin, Colette, Plon, Mignon, Bastet, Camille, Koetsjing en Truffel. Op mijn eerste vraag wat deze katten voor hen betekenen roept Clarisse direct uit: “Alles!” Margot vult aan: “Thuis staat er iets op je te wachten. Je verzorgt iets. En als zij plezier hebben, dan hebben wij dat ook.”

Kattenliefde en…

Clarisse vertelt: “Oma had al twee katten en thuis hadden we er ook twee én een herdershond.” Margot knikt: “Onze andere oma had naast katten ook ganzen, geiten, honden, konijntjes en een duif.” Kortom, beide dames zijn met dieren opgevoed en grootgebracht. Katten zijn zulke leuke dieren omdat ze een ‘eigen’ karakter hebben en vaak zélf iets gaan doen. Favoriete katten? Clarisse: “Geef mij maar stoute katten! En dan het liefst van het Ciperse ras.” Margot: “Doe mij maar initiatiefrijke katten! Rode katers spreken me hierin erg aan.” 

Tot slot vraag ik de dames te reageren op de zin: de kat als therapie? Clarisse meent: “Een kat in huis geeft rust en voldoening.” Margot vindt: “Door de verantwoordelijkheid zul je niet snel afzakken. En door te zorgen houd je je eigen leven beter op de rails!”

…hondenliefde

Begin februari spreek ik François, die al zijn hele leven huisdieren heeft. Het begon ooit met een zwervende kat, die afkwam op zijn nachtegaal. “Tik, tik”, tegen de kooi, maar gelukkig vielen er geen gewonden. De kat is vijftien jaar gebleven, waarna het hondentijdperk aanbrak. Er was een tijd dat François en zijn echtgenote Josephine vier honden tegelijk hadden, maar nu is er nog maar één in huis, Sheila.

Wat betekent een hond als huisdier? François: “Een hond is je kameraad, je kunt hem knuffelen en is hij is onvoorwaardelijk trouw. Nu de kinderen de deur uit zijn, zorgt Sheila voor leven in de brouwerij.” Ook hem leg ik de stelling voor: De hond als therapeut? François roept meteen: “Dat geldt voor iedere hond! En als je goed zorgt voor je hond dan krijg je er zoveel voor terug: een dagelijkse vriendschap en een grote mate van aanhankelijkheid.”   

Dierbare ontmoetingen

Sinds enkele jaren krijgt de inzet van dieren steeds meer belangstelling in Nederland bij de behandeling van mensen met psychiatrische problematiek. Andere landen als Amerika, Australië en Engeland zijn ons voorgegaan in de ontwikkeling om dieren in te zetten voor therapeutische doeleinden. Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat deze initiatieven een succesvolle bijdrage leveren aan het welzijn van mensen.

Therapie waarin dieren een rol spelen wordt Animal Assisted Therapy (AAT) genoemd. Met hulp van het dier (therapiehond, -kat, -konijn) werkt de cliënt aan cognitieve, sociale, emotionele en/of fysieke doelstellingen.

De positieve effecten

De positieve effecten zijn gemeten op velerlei vlakken. Naast de meer algemeen bekende effecten zoals verlaging hartslag, bloeddruk en stressreducerende werking, heeft de inzet van een zorgdier ook invloed op het sociale gedrag. Het bevordert de openheid van mensen ten aanzien van hun omgeving, vergroot het inlevingsvermogen en prikkelt zorgvaardigheden.

Ook op cognitief vlak zijn er positieve effecten. Een dier als onderdeel van de therapie stimuleert het geheugen, verbetert communicatieve vaardigheden en vergroot concentratie. Emotioneel gezien kunnen patiënten een gevoel van verbondenheid ervaren, emoties beter uiten en hechten op een veilige manier vanwege de onvoorwaardelijke acceptatie van dieren.

Wilt u meer weten? Lees dan eens verder op onderstaande interessante links:

http://www.diereninzorgenwelzijn.nl/, http://www.gekmetdieren.nl/, http://www.aaiaa.nl/

 Bron: pets4care.nl